گروه اجتماعی فرهنگ نیوز ، ریحانه همدانی : لباس یک مسئله فرهنگی، هویتی و تاریخی است. در واقع لباس هر جامعه بخشی از فرهنگ، تاریخ و باورهای آن جامعه را نشان می‌دهد. تمایل مردم به پوشیدن لباسهای زیبا، شیک و همه‌پسند در جوامع و ادوار مختلف از جمله در جامعه و عصر ما حقیقتی غیرقابل انکار است. این تمایل مردم را به سمت پوشش‌های مد روز سوق می‌دهد. مدهایی که گاهی هیچ سنخیتی با ارزش‌های اسلامی - ایرانی نداشته و تنها با تورق ژورنالهای تاریخ مصرف گذشته غربی در سطح وسیع تولید و پخش شده‌اند.
مُدهایی به قدمت جنگ جهانی دوم
برخی از مدها آنقدر تاریخ مصرف گذشته است که برای ریشه‌یابی آن باید در وقایع جنگ جهانی دوم به دنبال آن بگردیم و آنقدر بی‌ربط است که پیام صلح پادشاه انگلیس در جنگ جهانی دوم برای روحیه دادن به مردم و سربازان در حال جنگ، مورد استقبال جوانان عصر حاضر در کوچه و خیابان قرار می‌گیرد. یعنی ما اینقدر دچار فقر فرهنگی، تاریخی و ارزشی هستیم که دختران و پسران ناآگاه ما باید به هر قیمتی شده «آرام باشند» و با عبارت‌های ناملموس و مختلفی که پشت مانتوها و بلوزهایشان چاپ شده، با امید به ملکه یا پادشاه شدن در سطح خیابان‌های پایتخت و سایر شهرستان‌ها رژه بروند و نگاه‌ها را به سمت خود و محتوای نامناسبی که خودآگاه یا ناخودآگاه حامل آن هستند، جلب کنند!؟
مثلث مافیایی
در کشور ما تا کنون برای ساماندهی مد و لباس حرف و حدیثهای زیادی بیان شده ولی متاسفانه هنوز هیچ اقدام اساسی و عملی در این راستا صورت نگرفته است، از این رو این مهم به ناچار بر عهده بازار و تولیدکنندگان قرار گرفته که با هدف فروش بیشتر تولیدات، طرح‌های مد و پوشاک را جهت‌دهی میکنند.
این فرآیند در کشور ما تا حدود خیلی زیادی تحت تصرف مثلث مافیای مد و لباس قرار گرفته است. یک ضلع این مثلث را افراد سودجو و فرصت طلب در حلقه مد و لباس کشور تشکیل می‌دهند که تنها به دنبال سود بیشتر خود در جامعه هستند. ظلع دوم این مثلث را جریان‌های معاند و افرادی از داخل و خارج با اهدافی خاص و از پیش تعیین شده تشکیل می‌دهند که با صرف هزینه کلان در بخش مد و لباس قصد ضربه زدن به پوشش اسلامی در کشور را دارند. ضلع سوم مثلث مد و لباس شامل ماهواره‌ها، رسانه‌ها و جریان‌های فرهنگی است که با تلاش شبانه‌روزی به تبلیغات گسترده در این زمینه مشغولند.
و از آنجایی که هیچ نظارت قانونی، مستمر و هدفمندی در این راستا وجود ندارد، اضلاع این مثلث با قدرت تمام به فعالیت خود ادامه داده و به سرعت اهداف خود را پیش می‌برند.
شاید برخی از مدهای وارداتی بدون غرضی خاص و صرفا به دلیل زیبایی و شیک بودن وارد کشور شده و سریع فراگیر شده باشد ولی در مورد برخی دیگر خیلی بعید به نظر می‌رسد که دستهای پنهانی پشت پرده آنها وجود نداشته باشد. چرا که با وجود بدسلیقگی تمام در طراحی و نازیبایی ظاهری، به سرعت رواج پیدا کرده و مهمان ناخوانده ویترین بیشتر مغازه‌‌ها میشود؛ مغازه‌های بزرگ و کوچک، لوکس و غیرلوکس.
تغییر آرام
این ادعا از آنجا قوت می‌گیرد که به جای مانتوهای گرانقیمت و شیک، مانتوهایی با ظاهرهای نه چندان زیبا و البته با قیمتهای بسیار ارزان پشت ویترین بسیاری از فروشگاهها خودنمایی میکنند. این امر چیزی نیست جز یک سیاست سازمان یافته و هدفدار از سوی عدهای که به صورت کاملا نرم و «آرام» به دنبال تغییر ذائقه اعتقادی و ارزشی مردم به ویژه جوانان هستند. کاری که به صورت علنی نه توان انجام آن را دارند نه مردم به آنها پاسخ مثبت خواهند داد.
همچنین در این راستا و با هدف قبح‌زدایی و عادی‌سازی این پوشش‌های نامناسب و ترویج علنی بدحجابی، عدهای اجیرشده به تبلیغ سازمان‌یافته در سطح شهر و نیز در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی می‌پردازند.
با توجه به قیمتهای بسیار پایین این گونه لباسها، به طور یقین دستهای پشت پرده در این گونه پروژهها به دنبال کسب منافع مادی نیستند وگرنه شروع به ترویج مانتوهایی میکردند که توسط طراحان داخلی تهیه و بومی سازی شده و دارای ظاهری کاملا زیبا و شیک و همچنین دارای قیمتهای متوسط به بالا میباشند که مسلما سود بیشتری را عاید تولیدکننده، فروشنده و واسطه ها خواهد کرد ولی به دلایلی مجبور به نمایش، تبلیغ و فروش این مانتوهای ارزان‌قیمت در فروشگاه‌های معتبر خود می‌شوند.
اجبار مافیای مد و لباس تا آنجا پیش رفته که حتی اگر یک مدل زیبا و متعارف با قیمت مناسب به فروشگاهها عرضه شده و سود بالایی هم برای فروشندگان به دنبال داشته باشد، حاضر به نمایش آن در ویترین‌های خود نیستند. آنها حتی این قدرت را دارند که برای تبلیغ و فروش بیشتر مدل‌های خود در فروشگاهها، دیگر مدل‌های موجود در بازار را خریداری کرده و انبار کنند تا حق انتخاب مصرف‌کننده را نیز گرفته و او را وادار به خرید مدل مورد نظر خود نمایند و از این طریق به اهداف پلید خود برای ترویج بی‌بند و باری دست یابند.
برخی معتقدند ریشه وجود مافیای مد و پوشاک در کشور خلأ طرح‌های اسلامی ـ ایرانی است. این در حالی است که متاسفانه ظرفیت‌ها و توانمندی‌های طراحان داخلی در جریان مناسبات مافیایی حاکم بر بازار مد و پوشاک به حاشیه رانده شده و مجالی برای رشد کردن پیدا نکرده‌اند.
مافیای سکوت
اما آیا این مافیا واقعا چه کسانی هستند و با چه سیستمی فعالیت میکنند که از مسئولین گرفته تا تولیدکنندگان و فروشندگان، کمتر کسی حاضر میشود شهامت به خرج داده، در مقابل آنها و مناسبات مافیایی حاکم بر بازار ایستادگی نموده و برخورد لازم را انجام دهد!؟ همه تنها به فکر سود و منافع شخصی خود میباشند. حال اینکه چه بلایی بر سر جوانان، ارزش‌ها و اعتقادات آنها میآید، برایشان کوچکترین اهمیتی نداشته و ندارد.
آنچه در این میان از همه عجیب‌تر به نظر می‌رسد، سکوت و عدم نظارت و برخورد مناسب مسئولین محترم دولتی و غیردولتی بر تولیدکنندگان، فروشندگان و مصرف‌کنندگان این مدل‌های نامتعارف است. وقتی هم که یکی از کارشناسان دلسوز جوانان، فرهنگ و ارزش‌ها در این رابطه تذکری می‌دهد و خطرات آن را گوشزد می‌کند، هر گروهی مسئولیت را از خود سلب کرده، به عهده گروه دیگر می‌اندازد و در نتیجه هیچ کاری در این راستا انجام نمی شود. همه فقط می‌گویند باید برخورد شود ولی اینکه چه کسی و چطوری را هیچ کس نمی‌گوید و نمی‌داند. همه نشسته‌اند به تماشای هجمه‌های فرهنگی جبران ناپذیر بر پیکر جوانان، مردم و مملکت.
در این راستا لازم است یک نهاد ویژه مسئولیت نظارت و برخورد مناسب با اینگونه پدیده‌های مافیایی را بر عهده بگیرد، از مرحله شعار دادن خارج شده و به طور جدی وارد مرحله عمل شود و همه دستگاه‌های اجرایی، قضایی و انتظامی، مراکز فروش و حتی مردم را نیز ملزم به مقابله با رشد موریانه‌ای این مافیای قدرتمند نماید. این نهاد برای انجام هر چه بهتر این وظیفه خطیر یقینا باید از حمایت قاطع دولت برخوردار باشد.
)
)
