براساس قانون پولی و بانکی کشور، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان تنظیم کننده نظام پولی و اعتباری کشور موظف به انجام وظایفی شده است که یکی از این وظایف پس از تاسیس بانک مرکزی ایران در مردادماه سال 1339 و با محول شدن وظیفه انتشار اسکناس و سکه های رایج، این بانک مباردت به انتشار اسکناس و ضرب سکه کرده است

اسکناسهای قبل از انقلاب(1339 تا 1350)

بررسی اسکناسهای رایج چاپ شده در قبل از انقلاب اسلامی (از 1339 تا 1350) نشان می دهد که طی مدت زمان 11 سال، 9 قطعه اسکناس 10، 20(3 نوع)، 50، 100، 200، 500، 1000، 5000(2 نوع) و 10000 ریالی منتشر و وارد بازار شده است.

 

اسکناس 10 ریالی (تصویری از سد کرج)

اسکناس 20 ریالی(تصویری از رامسر)

اسکناس 50 ریالی(تصویری از تونل کوهرنگ و سد آن)

اسکناس 100 ریالی(تصویری از پالایشگاه آبادان)

اسکناس 200 ریالی(تصویری از راه آهن شمال-پل ورسک)

اسکناس 500 ریالی(نقش جام مارلیک)

اسکناس 1000 ریالی(آرامگاه حافظ)


اسکناس 5000 ریالی(تصویری از کاخ گلستان)


اسکناس 10000 ریالی(تصویری از مجلس )

 

اسکناس های 1350 تا 1357

نگاهی به اسکناس های رایج کشور در فاصله سالهای 1350 تا 1357 نشان می دهد که در این مدت 7 قطعه اسکناس از 50 تا 10 هزار ریالی منتشر و در اختیار مردم قرار گرفته است.

به صورت کلی از سال 1339 تا 1357 در کشور 16 قطعه اسکناس توسط بانک مرکزی منتشر و در بازار مورد استفاده قرار گرفته است که از این تعداد، 7 قطعه از سال 50 تا 57 با شکل جدید روانه بازار شده بود.

بر این اساس، اسکناسهای 50، 100(2 نوع)، 200، 500، 1000، 5000 و 10000 ریالی نسل جدید سالهای 50 تا 57 به شرح ذیل است:

 

اسکناس 50 ریالی(آرامگاه کوروش در پاسارگاد)

اسکناس 100 ریالی (کاخ مرمر)

اسکناس 200 ریالی( بنای آزادی)

اسکناس 500 ریالی(نقش جام مارلیک)

اسکناس 1000 ریالی(آرامگاه حافظ)

اسکناس 5000 ریالی(منظره کاخ گلستان)

اسکناس 10000ریالی( مجلس شورای ملی)

 

اسکناس های پس از پیروزی انقلاب
بررسی اسکناس های رایج و چاپ شده توسط بانک مرکزی در فاصله سالهای 57 تا 62 نشان می دهد که در مدت زمان 6 سال توسط بانک مرکزی 7 قطعه اسکناس جدید دیگر منتشر شده است.

اسکناسهای 100ریالی، 200(2 نوع)، 500، 1000، 5000(2 نوع) و 10000ریالی نیز در (2 نوع) به شرح ذیل بوده است:

 

اسکناس 100 ریالی(حرم مطهر امام رضا (ع) و مدرسه چهارباغ)

اسکناس 200 ریالی(حرم مطهر امام رضا (ع) و بنای آزادی)

اسکناس 500 ریالی(حرم مطهر امام رضا (ع) و نقش جام مارلیک)

اسکناس 1000 ریالی(حرم مطهر امام رضا (ع) و آرامگاه حافظ)

اسکناس 5000 ریالی( حرم مطهر امام رضا (ع) و پالایشگاه تهران)

اسکناس 5000 ریالی(راهپیمایی مردم در ایام انقلاب و حرم مطهر حضرت معصومه (س) )

اسکناس 10000 ریالی(حرم مطهر امام رضا (ع) و مجلس شورای ملی)

اسکناس 10000 ریالی (راهپیمایی مردم در ایام انقلاب و بارگاه مطهر امام رضا(ع) )

 

در این گزارش از انتشار برخی اسکناسهای رایج کشور که هم اکنون مردم هر روز با آن سرکار دارند، خودداری شده است.