فارس: علی گورانی افزود: مکانیزم تولید نور در لامپهای فلورسنت فشرده یا CFL که در بین مردم به لامپهای کم مصرف معروف شده‌اند تحریک الکتریکی بخار جیوه است.
وی گفت: بخار یا اتم جیوه در صورت تحریک الکتریکی اشعه ماورا بنفش تولید می‌کند و این اشعه بعد از برخورد با فلورسنت که به صورت یک لایه پودر روی لامپ قرار دارد به نور مرئی تبدیل می‌شود.
این متخصص بهداشت محیط اضافه کرد: در این فرآیند تولید نور دو خطر مهم وجود دارد اول اینکه به هر علت از جمله کیفیت پایین لامپ، اندود نشدن کامل سطح لامپ با پودر فلورسنت یا هر دلیل دیگری اشعه ماورا بنفش از لامپ نشت کند که بسیار خطرناک است و بیماری‌های پوستی و چشمی را برای افراد به دنبال دارد.
گورانی گفت: به همین علت توصیه می‌شود تا جای ممکن از لامپهای فلورسنت فشرده که شبیه لامپهای مهتابی قدیمی اما فشرده شده هستند، کمتر استفاده شود و در صورتی که استفاده می‌شود نیز فاصله فرد تا لامپ همواره بیشتر از 30 سانتی متر باشد و هرگز برای مطالعه نباید از این لامپ‌ها استفاده کرد.
رئیس اداره بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: بررسی‌ها نشان داده است که در موارد بسیاری لایه فلورسنت در این لامپ‌ها به طور کامل مالیده نشده است یا قسمتی از آن کاملاً پوشیده نشده است و به هر حال به علت کیفیت برخی از این لامپ‌ها احتمال نشت اشعه ماورا بنفش بالاست.
وی گفت: ‌ تهدید دیگر مهم این لامپ‌ها استفاده از بخار جیوه است، جیوه یک فلزسنگین خطرناک است که نشت آن در محیط موجب بروز بیماریهای عصبی می‌شود، البته تا زمانی که این لامپ‌ها شکستگی نداشته باشند احتمال نشت بخار جیوه وجود ندارد اما در صورت شکستن باید پروتکل جمع آوری و ایمنی به درستی توسط مردم رعایت شود که متأسفانه این پروتکل نیز در کشور ما آموزش داده نشده و عملیاتی نشده است.
گورانی گفت: بخار جیوه توسط ریه که جذب بالایی هم دارد به سرعت جذب می‌شود و به خصوص برای مادران باردار و کودکان بسیار خطرناک است و موجب بروز بیماریهای عصبی می‌شود.
وی ادامه داد: این لامپ‌ها هرگز نباید شکسته شوند و در صورتی که این اتفاق افتاد باید بلافاصله در و پنجره‌ها باز کرد تا غلظت بخار جیوه در محیط کم شود و بعد از مدتی بدون استفاده از جارو برقی با دستکش یابد ابتدا تکه‌های بزرگ و بعد تکه‌های کوچک آن را جمع آوری کرد و پودر فلورسنت آن هم که بیماری زاست باید با یک حوله خیس جمع‌آ‌وری شود.
گورانی گفت: ‌ استفاده از جاوربرقی برای جمع کردن لامپهای فلورسنت شکسته به علت خروج هوا از قسمت عقب جاروبرقی موجب پراکندگی پودر فلورسنت در هوا می‌شود که تنفس آن بسیار خطرناک است و می‌تواند سرطان زا باشد.
وی افزود: باز هم تأکید می‌کنیم که سم جیوه در این لامپ‌ها حاوی ماده خطرناک نوروتوکسین است که عامل بیماریهای عصبی خطرناک است.
این کار‌شناس بهداشت محیط اضافه کرد: ‌ متأسفانه به علت تأخیر آموزش بعد از ورود تکنولوژی در کشور، آگاهی مردم از این خطرات کافی نیست، پروتکل جمع آوری این لامپ‌ها نیز در کشور نداریم و به علت پرداخت یارانه از سوی دولت برای این لامپ‌ها با مصرف بالا و به همین نسبت خطرات بالای این نوع لامپ‌ها در جامعه مواجه هستیم.
گورانی گفت: در زمان ورود این تکنولوژی به کشور خطرات آن از سوی وزارت بهداشت گوشزد شد اما به هر علت از جمله مسائل اقتصادی مورد توجه قرار نگرفت.
وی ادامه داد: البته قطعاً جایگزینی این لامپ‌ها با لامپهای رشته‌ای قدیمی کار عاقلانه‌ای نیست زیرا لامپهای رشته‌ای قدیمی بیش از نور، گرما تولید می‌کنند و از نظر اقتصادی هیچ توجیهی ندارند.
رئیس اداره بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت گفت: بهترین جایگزین فعلی برای این لامپ‌ها، لامپهای LED است که هیچکدام از این خطرات و مشکلات را ندارند و بسیار کم مصرف‌تر از لامپهای فلورسنت هستند و مصرف آن‌ها در حد 2 تا 3 وات است.
وی گفت: این لامپ‌ها بخار جیوه و ماده فلورسنت ندارند و بر اساس تکنولوژی نزدیک کردن دیود‌های ید به هم عمل می‌کنند و باید دولت فعلاً یارانه لامپ‌ها را به این سمت ببرد ضمن اینکه قطعاً در آینده نزدیک لامپهای با تکنولوژی‌های جدید‌تر و پیشرفته‌تر نیز وارد بازار می‌شود.