محمد مهدی اسلامی

یکی از مواردی که در فتنه گذشته خود را به خوبی نمایان ساخت، ضرورت باز تعریف نظام امامت و امت بود، نظامی که دارای نقاط قوتی به مراتب رکین‌تر از لیبرال دموکراسی بود و در سال‌های قبل به دلیل میدان دادن بیش از اندازه به علوم ترجمه‌ای در حوزه علوم سیاسی همچون دیگر شقوق علوم انسانی، به شدت مهجور افتاده بود.

یکی از رکن‌های اصلی در حکومت اسلامی، نمازجمعه است و در نظام امامت و امت، جایگاه امامت جمعه جایگاه رفیعی است. جایگاهی که از سوی امامت امت باید منصوب شده باشد تا برگزار کننده مراسمی باشد که نمادی از اتحاد و انسجام امت است و نماینده ولی فقیه در هر ولایت در کنار اهالی آن ولایت قرار می‌گیرد و در کنار بیان خطابه‌ای که رشد سیاسی و اخلاقی برای جامعه دارد، فرصتی برای همدلی امت فراهم می‌آورد. در حقیقت امام جمعه از یک سو تضمین کننده مشروعیت والیان هر شهر است و از سوی دیگر متصل کننده امت به امام.

شاید بر اساس همین ضرورت بود که پس از عبور نظام از فتنه سال گذشته، شاهد دیدار امام خامنه‌ای با ائمه جمعه سراسر کشور بودیم که با آسیب‌شناسی عملکرد این نهاد و بررسی نقاط قوت و ضعف آن، به تبیین ضرورتهای آینده پرداختند.

یکی از نکات قابل تامل در این دیدار، تاکید بر وظیفه غافل نشدن از طراحی های دشمن و ارتباط نزدیک و صمیمی با جوانان بود. این راهکار می‌تواند به آگاهی جامعه از مسائل روز و واقعیت جامعه شود که همچون یک واکسن توان پیشگیری در برابر فتنه‌ها را دارد. آنچنان که در طول 30 سال گذشته، لغزش‌ها، خطاها، انحراف ها و از مسیر خارج شدن برخی افراد به دلیل بی اطلاعی از واقعیت‌ها بوده است.

در این مسیر یکی از راهکارها ارتباط مستمر و هدایت‌گر ائمه جمعه با جوانان است. رهبر معظم انقلاب اسلامی برای این منظور چنین رهنمود دادند که باید با جوانان رفیق بود و حرف و سخن آنان  را شنید و راه را برای حضور آنان در عرصه های مختلف باز کرد. همچنین ایشان ائمه جمعه را به شنیدن و برطرف کردن شبهات دینی، اجتماعی و سیاسی جوانان توصیه کردند.

رابطه امام جمعه با مردم به‌مثابه رابطه امامت امت با مردم است. این در حالی‌ است که حوادث سال‌های پس از انقلاب اثبات کرده است که ارتباط قوی میان امام و امت تنها راهکار عقب نشینی دشمنان نظام اسلامی است و رمز عبور ایران اسلامی از حوادث متعدد، ولایت فقیه و رابطه عمیق میان امت و امام بود. در فتنه سال گذشته نیز نقطه عطف، حضور مردم در حمایت از ولایت فقیه در راهپیمایی نهم دیماه بود. با این وصف افزایش رابطه ائمه جمعه با جوانان قطعا به افزایش رابطه موجود – که حقیقتا در مرحله فعلی نیز حد مطلوبی از کمال را دارد - خواهد انجامید.

امام خامنه‌ای در حالی چنین توصیه‌ای را فرمودند که خود یکی از موفق‌ترین‌ها در این مسیر بوده‌اند. ایشان و همرزمانشان همچون شهید هاشمی‌نژاد در مشهد از کسانی بودند که مباحث نو و تازه‌ را درباره‌ی مسائل اسلامی مطرح می‌کردند و همین امر سبب شده بود که مسجد کرامت و نیز امام حسن مجتبی(ع) که معظم له در آن فعال بودند، مملو از جوانانی باشد که جویای بصیرت بودند. ایشان در آن روزگار از ابزارهای نویی استفاده نموده بودند که کمتر مورد استفاده در محافل مذهبی بود، روشهایی همچون ارائه روشمند مطالب، توزیع دفاتر کوچک برای نکته برداری و... که مسبب تفاوت عمده مسجد ایشان با دیگر مساجد شده بود.

شهید هاشمی‌نژاد نیز که این روزها سالروز شهادت اوست، یکی از موفق‌ترین نمونه‌های ارتباط‌گیری روحانیت با جوان را به نمایش گذاشته بودند. کتاب "مناظره دکتر و پیر" که از تألیفات ایشان بود، یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌ها در میان کتابهای روشنگرانه بوده است. حضور ایشان در زندان نیز مانعی جدی بر سر راه منافقین خلق بود که سعی بر یارگیری با استفاده از طرح شبهه‌های مغالطه آمیز داشتند.

این روشها اگرچه همچنان طرفدار دارد اما مربوط به بیش از چهل سال پیش است و قطعا برای امروز جامعه کافی نیست، چه آنکه افزایش جمعیت و تغییر شیوه‌های ارتباط جمعی، تغییر شیوه‌ها را می‌طلبد. با بررسی کارنامه ائمه جمعه سراسر کشور شاهد آن هستیم که ائمه جمعه‌ای که توانسته‌اند بیشتر و بهتر از روش‌های امروزی بهره بگیرند و به عنوان نمونه از طریق روش‌های اینترنتی و... به شبهات پاسخ دهند، تا چه حد در جذب جوانان موفق بوده‌اند. ضرورت این ارتباط تا آنجا است که می‌توان به اطمینان گفت اگر ائمه جمعه سراسر کشور چنین ارتباط صمیمانه‌ای را با نسل پس از انقلاب برقرار نمایند، در برابر فتنه‌های آینده چندان جای نگرانی نخواهد بود.